5 เรื่องที่คุณควรรู้ ก่อนให้น้องหมาน้องแมวใช้ “ไดอะซีแพม (Diazepam)” หรือ “วาเลี่ยม (Valium)”

ไดอะซีแพม หรือชื่อที่คุ้นกันในชื่อ “วาเลี่ยม (Valium)”
เป็นยาที่คนจำนวนมากรู้จักดีในฐานะยาคลายกังวล หรือยานอนหลับ
แต่รู้ไหมครับว่า ยาตัวนี้ “สัตวแพทย์ก็ใช้กับสัตว์เลี้ยงได้” ด้วยเช่นกัน

อย่างไรก็ตาม...การให้ไดอะซีแพมกับน้องหมาหรือน้องแมวไม่ใช่เรื่องที่ควรทำเอง
เพราะแม้จะมีประโยชน์มากในบางกรณี แต่ก็แฝงความเสี่ยงสูงหากใช้ผิดวัตถุประสงค์

วันนี้ผมจะพาคุณไปรู้จัก 5 เรื่องที่เจ้าของควรรู้เกี่ยวกับ “การใช้ไดอะซีแพมในสัตว์เลี้ยง”
เพื่อให้คุณตัดสินใจได้อย่างมั่นใจ และปลอดภัยกับเพื่อนสี่ขาของเรา

1. ไดอะซีแพมคือยาอะไร? ใช้กับสัตว์ได้อย่างไร?

ไดอะซีแพม (Diazepam) เป็นยากลุ่มเบนโซไดอาซีปีน (Benzodiazepine)
มีฤทธิ์ช่วยคลายความวิตกกังวล ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และใช้ระงับอาการชัก

ใช้ในสัตว์เลี้ยงได้ในกรณีต่อไปนี้:

• ระงับอาการชักเฉียบพลัน

• ลดความเครียด/กลัว ในการเดินทางหรือไปพบสัตวแพทย์

• กระตุ้นความอยากอาหารในแมวที่เบื่ออาหาร

• ช่วยในการทำหัตถการ เช่น ตัดเล็บ หรืออาบน้ำสำหรับสัตว์ก้าวร้าว

Fact: จากรายงานของ Veterinary Anesthesia and Analgesia พบว่า “ไดอะซีแพมมีฤทธิ์เริ่มต้นเร็วในสุนัข” โดยเห็นผลภายใน 5–10 นาที หลังให้ยาทางหลอดเลือด

2. ยานี้ “อันตรายมาก” หากใช้ผิด หรือให้เกินขนาด

แม้จะมีประโยชน์ แต่ไดอะซีแพมจัดเป็นยาควบคุมพิเศษ
ห้ามใช้โดยไม่มีคำสั่งสัตวแพทย์เด็ดขาด เพราะอาจกดการทำงานของสมองและระบบหายใจ

อาการที่เกิดขึ้นจากการให้ยาเกินขนาด:

• หมดสติ/เดินโซเซ/ซึม

• หายใจช้า

• กล้ามเนื้ออ่อนแรง

• ชัก หรืออาการรุนแรงกว่าเดิม

Tip: การให้ยาผิดขนาดในสัตว์เลี้ยงพันธุ์เล็ก เช่น ชิวาวา ปอมเมอเรเนียน อาจทำให้เกิดภาวะหายใจล้มเหลวได้ใน เวลาไม่ถึง 30 นาที

3. ต้องให้ยาอย่างไร? ให้กี่มิลลิกรัม?

การให้ยาไดอะซีแพมต้อง “ให้ตามน้ำหนักและอาการ”
โดยสัตวแพทย์จะคำนวณปริมาณที่เหมาะสมเป็นรายตัว

รูปแบบการให้ยา:

• แบบฉีด: ใช้ในกรณีเร่งด่วน เช่น อาการชัก

• แบบกิน: ใช้สำหรับควบคุมอาการระยะสั้น

• แบบเหน็บทวาร: ใช้กรณีชักที่บ้านตามคำแนะนำแพทย์

Fact: ขนาดยาที่ปลอดภัยสำหรับสุนัขทั่วไปอยู่ที่ประมาณ 0.5–1 มก./กก. และควรอยู่ภายใต้การดูแลของสัตวแพทย์เท่านั้น

4. ห้ามใช้กับแมวบางตัว – เพราะอาจเกิด “พิษต่อตับ”

ในแมว ไดอะซีแพมอาจก่อให้เกิดพิษต่อตับในบางราย
โดยเฉพาะถ้าใช้ติดต่อกันหลายวัน ซึ่งอาจทำให้แมวเบื่ออาหาร ซึม และอาเจียน

กลุ่มแมวที่ควรหลีกเลี่ยง:

• แมวที่เคยมีปัญหาเกี่ยวกับตับ

• แมวที่ใช้ยาร่วมหลายตัว

• แมวอายุมาก หรือป่วยเรื้อรัง

Fact: งานวิจัยจาก Journal of Feline Medicine and Surgery พบว่า การใช้ไดอะซีแพมในแมวต่อเนื่อง มากกว่า 3 วัน เพิ่มความเสี่ยงเกิดตับอักเสบถึง 8 เท่า

5. ทางเลือกอื่นก็มี – ไม่จำเป็นต้องใช้ไดอะซีแพมเสมอไป

หากน้องหมาน้องแมวของคุณมีปัญหาเรื่องความเครียด วิตกกังวล หรือชัก
อย่าด่วนตัดสินใจใช้ยากลุ่มแรงๆ อย่างไดอะซีแพมทันที

ทางเลือกอื่นที่ควรพิจารณา:

• การฝึกพฤติกรรมแบบบวก (Positive reinforcement)

• อาหารเสริมปลอดภัย เช่น ทริปโตเฟน, CBD สำหรับสัตว์

• ยากลุ่มเบนโซไดอาซีปีนชนิดอ่อน หรือสูตรเฉพาะสัตว์เลี้ยง

Tip: พฤติกรรมบำบัดร่วมกับยาทางเลือกที่ปลอดภัย ให้ผลลัพธ์ที่ยั่งยืนกว่าในระยะยาว

ไดอะซีแพมอาจเป็นยาที่ช่วยชีวิตน้องหมาน้องแมวในบางกรณี
แต่ก็ต้องใช้อย่างระมัดระวัง ภายใต้คำแนะนำของสัตวแพทย์เท่านั้น

สิ่งสำคัญที่สุดคือ ห้ามใช้ยาของคนกับสัตว์เลี้ยงเองเด็ดขาด
และหากน้องแสดงอาการเครียด ก้าวร้าว หรือมีภาวะชัก ควรพาไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนทุกครั้ง

#ไดอะซีแพมสัตว์เลี้ยง #วาเลี่ยมกับหมาแมว #ยาคลายเครียดน้องหมา #ปรึกษาหมอก่อนให้ยา #LazadogCareTips

อยากรู้วิธีดูแลน้องหมาให้มีความสุขในทุกวัน?
ติดตามบทความน่ารักๆ แบบนี้ได้ที่ Lazadog.com/blog
หรือแชร์ประสบการณ์กับเราได้ในคอมเมนต์ด้านล่างเลยครับ

by Prasobsook Saisud – Founder Lazadog.com

Doglala – Social for Pet Lovers doglala.com