เปิด 5 สถิติน่ารู้ “หมาเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ” จริงจังกว่าที่คิด ไม่ใช่แค่กัดหางเล่น

เคยเห็นหมาหมุนไล่งับหางตัวเองบ่อยๆ กัดเท้าตัวเองเป็นแผล หรือเลียผิวหนังจนไม่มีขนไหมครับ?
หลายคนคิดว่าแค่เล่น แค่เบื่อ แค่หมาซน แต่จริงๆ แล้วพฤติกรรมแบบนี้อาจเป็นสัญญาณของ โรคย้ำคิดย้ำทำในหมา (Canine Compulsive Disorder - CCD) ที่คล้ายๆ กับ OCD ในคนเลยครับ

วันนี้ผมจะพาคุณเจาะลึก 5 สถิติน่ารู้ของโรคนี้ พร้อมเคล็ดลับสังเกต-เข้าใจ-ช่วยน้องหมาที่กำลังอยู่ในวงจรความเครียดวนลูปนี้ครับ!

1. พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในหมา “พบได้ถึง 3–5%” ในหมาทั่วไป

จากข้อมูลของ Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice และการศึกษาจากมหาวิทยาลัย Tufts (Cummings School of Veterinary Medicine)
พบว่า หมาโดยเฉลี่ย 3–5% มีพฤติกรรมแบบย้ำคิดย้ำทำ โดยมีแนวโน้มสูงขึ้นในบางสายพันธุ์ เช่น ดัลเมเชียน (Dalmatian), เจอร์แมนเชพเพิร์ด (German Shepherd), บูลล์เทอร์เรียร์ (Bull Terrier) และคอลลี่ (Collie)

พฤติกรรมที่มักพบ:

• หมุนไล่งับหางเป็นชั่วโมง

• เลียขา เลียเท้าจนเป็นแผล

• เดินวน ซ้ำๆ ในพื้นที่เดิม

• งับอากาศหรือเสียงในอากาศแบบไม่มีอะไรอยู่จริง

ข้อควรรู้: ถ้าน้องหมาทำซ้ำๆ บ่อยขึ้นทุกวัน โดยไม่มีสิ่งกระตุ้นที่ชัดเจน อาจเข้าข่าย CCD ได้ครับ

2. หมา “พันธุกรรมไวต่อความเครียด” มีโอกาสเป็นพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำสูงกว่า 2 เท่า

การวิจัยในปี 2017 จาก University of Helsinki พบว่ามี “ความสัมพันธ์ของพันธุกรรมบางยีน” กับพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำในหมา
โดยเฉพาะหมาที่เลี้ยงไว้ในสภาพแวดล้อมแออัด ขาดกิจกรรม หรือเปลี่ยนบ้านบ่อยๆ

กลุ่มเสี่ยงที่ต้องจับตา:

• หมาพันธุ์ที่ถูกเพาะพันธุ์เพื่อทำงาน เช่น บอร์เดอร์คอลลี่

• หมาที่อยู่ในกรงนานๆ หรืออยู่ตัวเดียวเป็นประจำ

• หมาที่มีประวัติถูกทารุณหรือมีการย้ายเจ้าของบ่อย

เทคนิค: จัดสภาพแวดล้อมให้หมามีโซนพัก โซนเล่น กิจกรรมประจำวัน และหลีกเลี่ยงเสียงดังหรือความเครียดสะสมครับ

3. พฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ “เริ่มตั้งแต่อายุ 6 เดือน – 2 ปี” และมีแนวโน้มแย่ลงเรื่อยๆ ถ้าไม่รักษา

ช่วงวัยรุ่นของหมา เป็นช่วงที่เริ่มแสดงพฤติกรรม OCD ได้ชัดเจน
จากรายงานของ Tufts Animal Behavior Clinic พบว่า หากปล่อยไว้โดยไม่จัดการใดๆ พฤติกรรมจะเข้มข้นขึ้นจนหมา “เข้าสู่สภาวะไม่ตอบสนองกับคนรอบข้าง”

สัญญาณบ่งบอกว่าพฤติกรรมเริ่มหนัก:

• ทำพฤติกรรมเดิมนานกว่า 10 นาทีต่อครั้ง

• ดึงความสนใจจากสิ่งแวดล้อมไม่ได้ (เรียกแล้วไม่หัน)

• เริ่มทำร้ายตัวเอง (กัด/เลียเป็นแผล)

• ซึม เบื่ออาหาร น้ำหนักลด

ข้อควรรู้: พฤติกรรมเหล่านี้ไม่ได้หายเอง ต้องใช้การบำบัด + ปรับพฤติกรรม + อาจใช้ยาเสริมจากสัตวแพทย์

4. หมาที่มีพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำ “ต้องใช้เวลารักษาเฉลี่ย 2–6 เดือน” และอาจต้องกินยาตลอดชีวิต

การรักษา CCD ต้องอาศัยความเข้าใจระยะยาว และไม่ใช่แค่ดุหรือเบี่ยงเบนความสนใจน้องครับ
สัตวแพทย์เฉพาะทางด้านพฤติกรรม (Diplomate ACVB) แนะนำให้ใช้ โปรแกรมการบำบัดพฤติกรรมร่วมกับยาปรับสารสื่อประสาท (SSRIs) เช่น fluoxetine (Prozac for dogs)

แนวทางการดูแล:

• ให้หมามีกิจกรรมทางกาย เช่น เดินวันละ 30 นาที

• กิจกรรมใช้สมอง เช่น หาอาหารจากจานปริศนา (Puzzle Feeder)

• ทำแบบฝึกคลายเครียด เช่น การฝึก “นั่ง-รอ-รางวัล”

• อาจต้องใช้ยาช่วยให้สมองสงบในบางช่วง

เทคนิค: ถ้ามีเวลา เล่นกับน้องหมา 10–15 นาทีเช้าเย็น สม่ำเสมอ จะช่วยลดพฤติกรรมผิดปกติได้เยอะมากครับ

5. เจ้าของที่เข้าใจและช่วยเหลือหมาได้ “ช่วยให้พฤติกรรมดีขึ้นใน 70% ภายใน 3 เดือนแรก”

งานวิจัยจาก Applied Animal Behaviour Science ชี้ว่า ความร่วมมือของเจ้าของมีผลต่อการฟื้นตัวของน้องหมาโดยตรง
โดยเฉพาะการเปลี่ยนสิ่งแวดล้อม ปรับพฤติกรรมด้วยความรัก ไม่ใช้การลงโทษหรือบังคับ

พฤติกรรมเจ้าของที่ควรทำ:

• อย่าตะโกนหรือทำโทษเวลาน้องหมาหมุนไล่งับหาง

• บันทึกความถี่ของพฤติกรรมผิดปกติ (ช่วยให้หมอวิเคราะห์ได้ง่ายขึ้น)

• ชมเชยเมื่อน้องมีพฤติกรรมดีแทนการห้ามอย่างเดียว

• ให้เวลากับหมามากขึ้น (ไม่ใช่แค่ให้อาหารแล้วจบ)

ข้อควรรู้: การฟื้นฟูจิตใจหมาเหมือนดูแลใจเพื่อนคนหนึ่งเลยครับ ต้องใช้ทั้งเวลา ความเข้าใจ และความอดทน

หมาก็มีหัวใจ มีอารมณ์ มีความเครียดไม่ต่างจากเรา
และบางครั้งพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำของเขาก็เป็นเสียงสะท้อนจากความเหงา ความเครียด หรือความต้องการสื่อสาร
ถ้าเรารับฟังเขาให้ดี เข้าใจธรรมชาติของเขา และพาเขาเข้าสู่การรักษาอย่างถูกทาง น้องก็สามารถกลับมาใช้ชีวิตปกติได้ครับ

อย่ามองข้ามพฤติกรรมเล็กๆ ที่ดูตลก เพราะบางทีมันคือสัญญาณขอความช่วยเหลือที่น้องพูดไม่ได้ครับ

#หมาย้ำคิดย้ำทำไม่ใช่เรื่องเล่น #รู้ทันพฤติกรรมหมาผิดปกติ #หมาหมุนไล่หางอาจไม่ใช่แค่ซน #เข้าใจน้องหมาเข้าใจชีวิต #Lazadogห่วงใยสุขภาพใจหมา

อยากรู้วิธีดูแลน้องหมา&แมวให้มีความสุขในทุกวัน?
ติดตามบทความน่ารักๆ แบบนี้ได้ที่ Lazadog.com/blog
หรือแชร์ประสบการณ์กับเราได้ในคอมเมนต์ด้านล่างเลยครับ

by Prasobsook Saisud – Founder Lazadog.com

Doglala – Social for Pet Lovers doglala.com