เปิด 5 สถิติน่ารู้ “หมาเดินเซ” ไม่ใช่แค่เมา แต่อาจเป็นโรคทางประสาทที่ต้องรีบรักษา

เคยเห็นน้องหมาเดินเอียงๆ เดินเหมือนเรือโยก หรือเหมือนเมาหัวทิ่มไหมครับ?

เจ้าของหลายคนอาจขำตอนแรก แต่ถ้าน้องเดินเซบ่อยๆ เดินวนตัวเอง หรือเดินไปแล้วล้มตึง นั่นอาจไม่ใช่แค่อาการซน แต่มันคือ “ภาวะเดินเซ (Ataxia)” ซึ่งเป็นอาการผิดปกติของระบบประสาทที่เจอได้ในหมาทุกสายพันธุ์ ทุกเพศ ทุกวัย

วันนี้ผมจะพาคุณมาเจาะลึก “5 สถิติน่ารู้” เกี่ยวกับภาวะนี้ พร้อมคำแนะนำแบบเข้าใจง่ายสไตล์คนรักหมาตัวจริงครับ

1. ภาวะเดินเซในหมา “เกิดจากระบบประสาทผิดปกติ 3 ส่วนหลัก” และแต่ละแบบต้องรักษาต่างกัน

จากข้อมูลของ Veterinary Neurology Center และ Cornell University College of Veterinary Medicine
ภาวะเดินเซในหมา (Canine Ataxia) แบ่งได้เป็น 3 แบบหลักๆ โดยขึ้นอยู่กับว่า “ระบบประสาทส่วนไหนมีปัญหา”

3 ประเภทของอะแทกเซียในหมา:

1. Cerebellar Ataxia – สมองส่วนควบคุมการเคลื่อนไหวผิดปกติ
   → เดินก้าวใหญ่เกินจริง ขาสั่น เดินโซเซ

2. Vestibular Ataxia – ระบบทรงตัวผิดปกติ (หูชั้นใน/สมองส่วนกลาง)
   → เดินเอียง หัวเอียง ตาลอย เดินเป็นวง

3. Spinal/Proprioceptive Ataxia – ไขสันหลังหรือระบบรับความรู้สึกผิดปกติ
   → เดินแล้วล้ม ยกขาไม่ขึ้น เดินลากเท้า

ข้อควรรู้: การแยกแยะประเภทมีผลต่อแนวทางรักษาอย่างมาก ดังนั้นควรพาไปพบสัตวแพทย์เฉพาะทางระบบประสาทเพื่อวินิจฉัยให้ชัดครับ

2. หมาอายุมาก “มีโอกาสเกิด Ataxia มากขึ้นถึง 5 เท่า” โดยเฉพาะพันธุ์เล็กที่มีแนวโน้มประสาททรงตัวเสื่อม

จากการศึกษาของ Journal of Small Animal Practice พบว่า
หมาที่อายุมากกว่า 8 ปี มีโอกาสเกิดภาวะ Ataxia มากขึ้นอย่างชัดเจน โดยเฉพาะสายพันธุ์เล็ก เช่น ปอมเมอเรเนียน ชิวาวา พุดเดิ้ล

ทำไมหมาสูงวัยจึงเสี่ยง:

• ความเสื่อมของระบบประสาท (Degenerative Disease)

• เนื้องอกในสมอง

• ความผิดปกติของหูชั้นในหรือไขสันหลัง

• ระบบทรงตัวลดลงตามอายุ

เทคนิค: หมั่นสังเกตพฤติกรรมการเดินของน้อง เช่น เดินช้าลง ก้าวขาผิดพลาด หรือยืนโซเซ เพื่อพาไปตรวจได้ตั้งแต่เนิ่นๆ ครับ

3. มากกว่า 40% ของหมาที่มี Ataxia “เคยมีประวัติชัก หรือบาดเจ็บบริเวณคอ-หลังมาก่อน”

สถิตินี้มาจากงานวิจัยใน Veterinary Neurology Journal ซึ่งระบุว่า
หมาที่เคยชัก เคยตกจากที่สูง หรือได้รับการกระทบกระเทือนที่กระดูกสันหลัง มีโอกาสพัฒนาเป็นภาวะเดินเซในภายหลัง

พฤติกรรมที่ควรเฝ้าระวังหลังอุบัติเหตุ:

• ลุกช้า หรือเดินขาถ่าง

• เดินซิกแซก เดินวนตัวเอง

• เดินกะเผลกเป็นพักๆ

• ขาอ่อนแรงขึ้นเรื่อยๆ

ข้อควรรู้: แม้ตอนอุบัติเหตุจะไม่มีอาการรุนแรง แต่ความเสียหายภายในอาจค่อยๆ สะสมจนกลายเป็น Ataxia ได้ในระยะยาวครับ

4. หมาเดินเซเพราะ Vestibular Syndrome “สามารถฟื้นตัวได้ใน 2–3 สัปดาห์” ถ้าได้รับการรักษาเร็ว

Vestibular Ataxia ซึ่งเกิดจากระบบควบคุมการทรงตัวเสียสมดุล เช่น หูชั้นในอักเสบ หรือมีการติดเชื้อ
เป็นหนึ่งในรูปแบบที่ รักษาหายได้หากวินิจฉัยเร็วและให้ยาต้านอักเสบ/ยาปฏิชีวนะตรงจุด

อาการของ Vestibular Syndrome:

• หัวเอียงข้างเดียว

• เดินวน

• ตากระตุกไป-มา (Nystagmus)

• ซึม อาเจียนจากเวียนหัว

เทคนิค: ให้หมานอนในที่ปลอดภัย ไม่สูง ไม่ลื่น และให้พักผ่อนมากที่สุดระหว่างฟื้นตัว

5. ภาวะ Ataxia ที่ไม่ได้รับการวินิจฉัย “มีโอกาสลุกลามจนถึงอัมพาตหรือเสียชีวิตในบางกรณี”

แม้ฟังดูไม่ใช่โรคร้ายแรงในทันที แต่ Ataxia คือ “สัญญาณเตือนระบบประสาท” ที่ไม่ควรมองข้าม
หากไม่ได้รับการรักษา อาจลุกลามไปถึง ไขสันหลัง เส้นประสาท หรือสมองส่วนสำคัญ จนทำให้หมาไม่สามารถเดิน ลุก หรือแม้แต่กินอาหารได้

ข้อมูลจาก American College of Veterinary Internal Medicine (ACVIM) ระบุว่า
หมาที่ไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมหลังเริ่มแสดงอาการ Ataxia มีความเสี่ยงเกิดอัมพาตภายใน 1–3 เดือน มากถึง 35%

เคล็ดลับ: สังเกตการเดินของหมาทุกครั้งหลังการนอน ตื่น หรือเล่นหนัก ถ้ามีอะไรแปลกไป รีบพาไปตรวจไว้ก่อนดีกว่ารักษาทีหลังครับ

สรุป

หมาเดินเซไม่ใช่แค่หมาซนหรือหมาเล่นเยอะ แต่มันอาจเป็นสัญญาณเตือนจากสมอง เส้นประสาท หรือไขสันหลังที่เจ้าของต้องใส่ใจ
Ataxia ไม่ใช่โรค แต่เป็นอาการที่ต้องหาสาเหตุให้เจอ แล้วรักษาให้เร็วที่สุด เพื่อป้องกันไม่ให้น้องหมาเข้าสู่ภาวะที่อาจฟื้นตัวยาก

เพราะทุกก้าวของน้องหมา มีค่าเท่าหัวใจของเรา อย่าปล่อยให้เขาเดินอย่างเดียวดาย (และเดินไม่ตรง) โดยไม่มีใครช่วยครับ

#หมาเดินเซไม่ใช่เรื่องขำ #Ataxiaในหมาอันตรายกว่าที่คิด #เดินวนหัวเอียงต้องรีบพาไปหาหมอ #รู้ทันระบบประสาทน้องหมา #Lazadogดูแลทุกก้าวของน้องหมา

อยากรู้วิธีดูแลน้องหมา&แมวให้มีความสุขในทุกวัน?
ติดตามบทความน่ารักๆ แบบนี้ได้ที่ Lazadog.com/blog
หรือแชร์ประสบการณ์กับเราได้ในคอมเมนต์ด้านล่างเลยครับ

by Prasobsook Saisud – Founder Lazadog.com

Doglala – Social for Pet Lovers doglala.com